بارکدگذاری dna برخی از گونه های مهاجم و بومی علف هرز با استفاده از مکان های ژنی matk ، rbcl و منطقه بین ژنی trnh-psba

تهاجم و گسترش بی رویه جانداران غیربومی یک خطر جدی برای تنوع زیستی بشمار می‎آید، بطوریکه اتحادیه بین المللی حفظ طبیعت گونه های خارجی مهاجم را به همراه تغییرات اقلیمی و تخریب زیستگاه ها از عوامل عمده از بین رفتن تنوع زیستی معرفی نموده است. سالیانه 350 میلیارد دلار در کل دنیا برای از بین بردن این گونه های خارجی هزینه می گردد. علف‎های هرز آبزی از قبیل جنس های myriophyllum، cabomba و ludwigiaو خانواده hydrocharitaceae مثال هایی از گونه های خارجی مهاجم هستند که به علت گسترش آسان و سریع از طریق آب‎های آزاد مشکلات عدیده‎ای را ایجاد می‎کنند. روش های مختلفی از قبیل زراعی و شیمیایی برای کنترل این گیاهان مورد استفاده قرار می گیرد. حتی با ارائه تمام تحقیقات مورد نیاز برای کنترل یک گیاه غیربومی، از ریشه‎کن شدن آن بطور کامل نمی‎توان اطمینان حاصل کرد. به همین دلیل مطمئن‎ترین روش در کنترل گیاه غیربومی، شناسایی و جلوگیری از ورود آن گیاه به منطقه جدید می‎باشد که البته تشخیص گونه‎های نزدیک بهم از لحاظ مورفولوژیکی همیشه امکان پذیر نمی باشد. در این موارد روش بارکدگذاری dna که به خاطر پتانسیل بالای آن در تشخیص و شناسایی گونه‎ها، ابزاری جدید و جذاب در پژوهش های تاکسونومی به شمار می رود، می تواند جایگزین روش های سنتی گردیده و در شناسایی گونه های مهاجم حتی در مرحله بذری موثر واقع شود. در مطالعه حاضر 351 نمونه علف هرز متعلق به 76 گونه شامل 21 جنس از شش خانواده مختلف در دانشگاه واگنینگن هلند مورد بررسی قرار گرفت. در این مطالعه سعی بر این بود تا با استفاده از هفت مکان ژنی کدکننده matk ، rbcl، ycf5، ndhj، accd، rpob و rpoc1 و یک منطقه بین ژنی غیرکدکنندهtrnh- psba بارکد مناسب برای گیاهان مورد مطالعه معرفی نمود تا بتوان راهکاری برای تشخیص گیاهان مهاجم از بومی هلند و به تبع آن حفظ جمعیت بومی منطقه ارائه داد. بر اساس نتایج تفکیک گونه ای موفق در گونه های آبزی بررسی شده (2/96 درصد، 2/94 درصد و 8/96 درصد بترتیب برای trnh-psba، rbcl و matk) بنظر می رسد که سرمایه گذاری روی تکنیک بارکدگذاری dna می تواند ابزار قوی برای تشخیص و تفکیک نمونه های گیاهی را در اختیار پژوهشگران قرار دهد. بویژه زمانیکه از لحاظ مورفولوژیکی تشخیص گونه ها از یکدیگر مشکل باشد می توان از بارکدگذاری dna بهره جست. نتایج نشان داد که از بین مناطق بررسی شده مکان کلروپلاستی بین ژنی غیرکدکنندهtrnh- psba بدلیل درجه عمومیت بالا، قابلیت تکثیر و قدرت تفکیک بالای گونه ای در اکثر گونه های بررسی شده قادر به تفکیک گونه های بومی و مهاجم می باشد. بنابراین در اکثر آنها، تک مکان بین ژنی غیر کدکننده trnh-psba بعنوان بارکد مناسب معرفی گردید